Το Μάτι και η Ματιά

Διαχωρισμός γυναικείου & αντρικού ματιού στη ζωγραφική βασίζεται σε αισθητικά & ανατομικά χαρακτηριστικά που εκφράζουν τη θηλυκότητα ή την αρρενωπότητα. Βασικές οδηγίες & διαφορές:

 Σχήμα ματιού 

Γυναικείο μάτι: Πιο αμυγδαλωτό ή μακρόστενο.

Ελαφρώς ανυψωμένη εξωτερική γωνία (το βλέμμα «τραβηχτό»).

Περισσότερη έμφαση στη γραμμή βλεφάρου (πάνω και κάτω).

Ανδρικό μάτι: Πιο στρογγυλό ή τετράγωνο σε αίσθηση.

Εξωτερική γωνία πιο ίσια ή προς τα κάτω.

Το βλέφαρο βαθύτερο στην κόγχη – δείχνει πιο «σκεπασμένο».

Βλεφαρίδες

Γυναικείο:  Πιο μακριές, πυκνές, καμπυλωτές.

Τονίζονται κυρίως στο πάνω βλέφαρο.

Ανδρικό:  Πιο κοντές & αραιές. Όχι έντονη καμπύλη πιο φυσικό.

Φρύδι σημαντικό! 

 Γυναικείο:  Καμπυλωτό, καλοσχηματισμένο, πιο ψηλό στο μέτωπο.

Μερικές φορές λεπτότερο – ή πιο καθαρό στις γραμμές.

Ανδρικό:  Χοντρό, ίσιο ή με ελαφρά γωνία.

Πιο χαμηλά τοποθετημένο, σχεδόν πάνω στο βλέφαρο.

Σκίαση – Μυϊκή ένταση

Γυναικείο:  Πιο απαλή μετάβαση τόνων – αποφεύγουμε πολύ σκληρές σκιές.

Λιγότερη μυϊκή ένταση, λεπτές γραμμές.

Ανδρικό:  Περισσότερη ένταση γύρω από το μάτι – οι ρυτίδες, σκιές, καμάρες τονίζονται.

Το μάτι μπορεί να δείχνει «βαρύτερο» ή πιο κουρασμένο.

Έκφραση / Ψυχολογία: 

Γυναικείο: Έχει ευαισθησία, μυστήριο, ζεστασιά. Πιο «ανοιχτό» στο φως.

Ανδρικό: Εσωστρεφές, στοχαστικό ή αυστηρό βλέμμα. Βαθύτερες τονικές αντιθέσεις.

Συμβουλές Σχεδίασης: Σχεδίασε πρώτα σχήμα ματιού & βλεφάρων σαν απλό περίγραμμα.

Πρόσθεσε βλέφαρα, βλεφαρίδες & φρύδι ανάλογα με το φύλο.

Σκίασε με διαβαθμίσεις για να τονίσεις το βάθος ή την απαλότητα.

Κάνε δοκιμές σε σειρά, όπως στα σχέδια, παίζοντας με τα χαρακτηριστικά.

Μελέτη με φωτογραφίες αντρών/γυναικών σε ασπρόμαυρο.

Για ζωντανό μάτι που μιλά ανάμεσα & πίσω από γραμμές έκφρασης, δεν αρκεί το απλό σχέδιο, κάνουμε ψυχογράφημα. 

Είναι η τέχνη του να μη δείχνεις μόνο το "μάτι", αλλά τι σκέφτεται, τι νιώθει, τι φοβάται, τι θυμάται το πρόσωπο πίσω του.

Για μάτι που μιλά με μολυβιές, όχι να απεικονίζεται, αλλά να εκφράζει, τότε:

Πριν ζωγραφίσεις, ρώτησε τον εαυτό σου:

--Τι νιώθει αυτό το μάτι;

--Τι είδε & το άλλαξε;

--Σε ποιον κοιτά ή τι αποφεύγει να δει;

Να είναι "σκίτσο" & με συναίσθημα.

Σημαντικό η διεύθυνση βλέμματος & η γωνία

--Ένα μάτι που κοιτά "καρφωτά", ευθεία, έχει αυτοπεποίθηση, ή & απειλή.

--Ελαφρώς χαμηλωμένο: ντροπή, θλίψη, σκέψη.

--Γυρισμένο στο πλάι, με το φρύδι ελαφρά σηκωμένο: απορία, ειρωνεία, ενδιαφέρον.

Παίξε με τις γωνίες, όχι μόνο με το μάτι, αλλά με φρύδι, βλέφαρα, ακόμη και τις ρυτίδες!

Λεπτομέρειες που "μιλάνε"

Φρύδι: Παίζει τεράστιο ρόλο. Χοντρό ή λεπτό, με καμπύλη ή ίσιο, μεταφέρει φύλο, ένταση ή απλότητα.

Ματόκλαδα: Πλούσιες, απαλές γραμμές για θηλυκότητα· πιο λιτές και άτακτες για αντρική σκληρότητα.

Ρυτίδες έκφρασης (κι αν δεν τις δείχνεις καθαρά): δείχνουν παρελθόν. Κάτι πέρασε, κάτι άφησε.

Ίριδα & Φως: Η θέση της φωτεινής αντανάκλασης λέει πού είναι το φως αλλά και πώς αντιδρά το μάτι.

--Μεγάλη αντανάκλαση = υγρό μάτι, ίσως συγκίνηση ή ευαισθησία.

--Μικρή και μακριά = ψυχρότητα ή απόσταση.

Ο "λόγος" των γραμμών. Η καμπύλη δεν είναι μόνο καμπύλη. Είναι χαμόγελο ή πόνος, στροφή ή βάρος. Κάθε σου σκίαση, κάθε σου μολυβιά, πρέπει να έχει αιτία. Όχι
απλή διακόσμηση, αλλά ενόραση.

Άσκηση: 

Σε μάτι από φωτογραφία, φώτισε το μισό, ζωγράφισε το άλλο μισό από μνήμης, με συναίσθημα.

Ή, σχεδίασε ένα μάτι κλειστό, & άνοιξέ το σιγά σιγά σε επόμενα σκίτσα. Τι αποκαλύπτεται;

-Δεν θα είναι μάθημα σχεδίου, αλλά ψυχής.

-Δημιούργησε τέτοια ματιά με 3 σκίτσα:

--Μάτι μνήμης: Δεν κοιτά μπροστά, αλλά μέσα.

Δε χαμογελά, ούτε κλαίει, μα θυμάται.

Οι σκιές γύρω από το βλέφαρο ήπιες, & βαθιές.

Η κόρη δεν είναι πλατιά, δεν κυριαρχεί το φως.

Το βλέφαρο έχει βάρος.

Το βλέμμα δεν "κραυγάζει", κάθεται ήσυχο. Όπως μια παλιά φωτογραφία.

--Μάτι χαράς

Φρύδι: Ελαφρώς σηκωμένο, με φυσική καμπύλη – δείχνει ευχάριστη έκπληξη.

Βλέφαρο: Χαλαρό, με ελαφριά ανύψωση στο άνω βλέφαρο – δείχνει φωτεινότητα.

Φως: Περισσότερα αντανακλαστικά μέσα στην ίριδα – σαν να λάμπει από μέσα.

Ρυτίδες: Ήπιες στις γωνίες (αποτύπωμα ποδιού χήνας = τρεις ακτινωτές μικρές γραμμές που ανοίγουν σαν βεντάλια από την άκρη του ματιού προς τα έξω) – ενισχύουν το χαμόγελο.

Ματόκλαδα: Λίγο πιο ανοιχτά, δίνουν έκφραση φωτεινή και συμμετοχική.

--Μάτι αποχωρισμού

Βλέμμα ελαφρώς προς τα κάτω — σαν να αποσύρεται.

Άνω βλέφαρο πιο βαρύ, κλείνει ελαφρώς την έκφραση, σα να κουράστηκε ή να μην θέλει να φανερώσει συναίσθημα.

Φρύδι πιο κοντά στο μάτι, με μικρή γωνία που γέρνει προς τα κάτω εξωτερικά – σημάδι υποχώρησης ή θλίψης.

Καμπύλες κάτω βλεφάρου πιο έντονες, με μικρές σκιές — δείχνουν υγρασία, κόπωση ή δάκρυ συγκρατημένο.

Μαθητής ματιού (κόρη) μικρότερη, σαν να μαζεύεται προς τα μέσα. Δεν "καλεί", δεν "αγκαλιάζει".

Συνολική εντύπωση: Το βλέμμα λέει "αντίο", όχι με οργή, αλλά με αποδοχή.

Ζωντανό βλέμμα. Ας δούμε οδηγίες, σκέψεις & προτροπές για μυαλό που "ξυπνά" & σκέφτεται, να πετύχει περισσότερα, με πορεία προς ένα επιλογής αποτέλεσμα!

Ό,τι γεννιέται με ζεστασιά στο μυαλό, ξυπνά μέσα από καθοδήγηση σκέψης, έχει στόχο, μπορεί να πετύχει όσα δεν τα διδάσκει ένα σχολείο, αλλά η συνείδηση του δημιουργού.

Πώς γεννιέται ένα βλέμμα που “μιλά”; Οδηγίες & Προτροπές:

Το βλέμμα είναι ιστορία, όχι φωτογραφία.

Μην αρχίζεις με το "πως είναι" το μάτι, αλλά με το τι έχει δει.

Αν είναι μάτι μητέρας: έχει ξενύχτια, δάκρυα, αλλά και προσμονή.

Αν είναι παιδικό: έχει λαμπερή απορία ή σκιές φόβου.

Βάλε μέσα του το παρελθόν του προσώπου.

Το σχήμα δεν είναι μόνο ανατομία — είναι φύλο, χαρακτήρας, εσωτερικότητα.

Γυναικείο μάτι: Συνήθως πιο αμυγδαλωτό ή καμπύλο.

Στο βλέφαρο υπάρχει περισσότερη απόχρωση, η γραμμή πιο "χορευτική" απ’ ό,τι αυστηρή.

Οι βλεφαρίδες συχνά μακριές, μια ματαιοδοξία αλλά γιατί το "βλέμμα στέλνει μήνυμα".

Ανδρικό μάτι: Πιο βαθουλωτό ή με πιο έντονη "σκεπή" από φρύδι.

Οι γραμμές είναι πιο "τετράγωνες", με λιγότερο παιχνίδι στη σκιά.

Το βλέμμα συχνά πιο "απευθείας", όχι επειδή είναι ψυχρότερο, αλλά γιατί έχει μάθει να προστατεύει.

Μην ξεχνάς το γύρω απ’ το μάτι. Το φρύδι, οι μικρές ρυτίδες, οι "σκιές κάτω", είναι αυτά που κάνουν ένα μάτι να φαίνεται σκεπτόμενο, κουρασμένο, ειρωνικό, φοβισμένο, αγαπημένο.

Το φως να γίνει λέξη – όχι φώτα. Το που θα βάλεις τη φωτεινή κηλίδα μέσα στην κόρη του ματιού είναι σαν να γράφεις το ύφος του προσώπου.

Φως πάνω = προσδοκία.

Φως δεξιά = αναμονή.

Φως κάτω = μυστήριο.

Δύο φωτεινά σημεία = εσωτερική σύγκρουση.

Το ζωντανό μάτι δεν είναι το τέλειο.

Το μικρότερο λάθος (π.χ. μια κοκκινίλα, μια παραμόρφωση) το κάνει αληθινό.

Η υπερβολική συμμετρία ή "καλλιγραφία" το κάνει ψεύτικο.

Ξεκίνα με μαλακό γραφίτη (2B ή 4B).

Χώρισε το σχήμα σε 3 απλές φόρμες: σφαίρα (βολβός), γραμμή (άνω/κάτω βλέφαρο), αψίδα (φρύδι).

Άσε την κόρη και την ίριδα τελευταίες – είναι η "υπογραφή".

Δούλεψε το βλέφαρο και τις γύρω ρυτίδες με σταυρωτές μολυβιές.

Δώσε ζωή με τη λαμπίτσα φωτός στο μάτι – και τέλος άγγιξε με μπατονέτα ή δάχτυλο εκεί που θέλεις "απώλεια ελέγχου" (θάμπωμα συναισθήματος).

Για να κάνεις ένα μάτι να μιλά, πρώτα σιωπάς να το ακούσεις.

Όποιος καταφέρει να σχεδιάσει τη ματιά κι όχι το μάτι, είναι ήδη καλλιτέχνης!

Καλή σπουδή!

Κείμενα και εικόνες με τη βοήθεια του Ξα -Ai!

Επιστροφή στην αρχική σελίδα!